Trylobity PL

Trylobity (trzypłatowce) to popularna i bardzo zróżnicowana wymarła gromada stawonogów, których występowanie związane jest wyłącznie z paleozoikiem − pierwsi przedstawiciele pojawiają się w kambrze, a ostatni wymierają w permie. Ich typową cechą jest spłaszczone ciało, zwykle pokryte twardym zmineralizowanym pancerzem i podzielone na trzy części (płaty). Wyróżniamy więc tarczę głowową, tułowiową i ogonową. Każda z tych części ma jedną parę kończyn często − oprócz chodzenia lub pływania − przystosowanych do różnych innych funkcji (czułki, żuwaczki, skrzela i in.). Trylobity były wyłącznie zwierzętami morskimi; aktywnie pływały w wodzie, pozwalając się unosić prądom, chodziły i skakały po dnie lub się w nim zagrzebywały. Żywiły się, zjadając cząsteczki materii organicznej lub filtrując ją z wody; niektóre były również drapieżnikami lub pasożytami. Poszczególne gatunki różniły się wielkością, znane są trylobity osiągające długość do 75 cm, ale także osobniki o wielkości zaledwie kilku milimetrów. W Geoparku Czeski Raj dopiero niedawno niespodziewanie udało się wykazać występowanie trylobitów w zmetamorfizowanych (przekształconych) skałach krystaliniku karkonosko-izerskiego. W opuszczonych, częściowo zalanych kamieniołomach w okolicach miasta Železný Brod, gdzie w przeszłości wydobywano fyllity (łupki dachowe), odkryto nie tylko dużą liczbę ichnoskamieniałości (skamieniałości śladowych), ale także unikalne skamieniałości kilku trylobitów (z rodzajów Apatokephalus, Pliomerops itp.) i małży, co pozwoliło określić wiek tych skał na ordowik.