Czwarty przystanek − Budowa geologiczna lokalnego krajobrazu PL
Ziemia nowopacka (Novopacko) to niezwykle zróżnicowany pod względem geologicznym obszar, dzięki czemu jest najcenniejszą częścią Globalnego Geoparku UNESCO Czeski Raj. Podłoże skalne składa się tu z różnych skał o różnym wieku, które dają wgląd w przeszłość sprzed setek milionów lat. Podczas gdy masyw Karkonoszy, leżący na północ od tego miejsca, składa się w szczególności ze skał magmowych i przeobrażonych, granitów i łupków mikowych z okresu starszego paleozoiku, w południowej części ziemi nowopackiej możemy znaleźć piaskowce kwarcowe z okresu mezozoicznego, które osadzały się w ówczesnym płytkim morzu. Zawierają one ogromne bogactwo skamieniałości różnych morskich zwierząt.
Sama Nová Paka położona jest na skałach młodszego paleozoiku, karbonu i permu, które wypełniają dużą nieckowatą strukturę Podgórza Karkonoskiego (Podkrkonoší). Są to osady jezior, rzek i mokradeł, wśród których dominują iłowce, skały pylaste, piaskowce i zlepieńce. Sprzyjały one zachowaniu wielu gatunków skamieniałości fauny i flory. Znaleziono tu dużą liczbę odcisków ówczesnych roślin, owadów, ryb i płazów. Najciekawszymi skamieniałościami jest jednak tzw. skrzemieniałe drewna, czyli skamieniałe pnie, łodygi i inne części roślin. Zachowały się nawet części sięgające kilku metrów długości, a dzięki doskonałemu nasyceniu kwarcem można badać także ich struktury komórkowe. Ziemia nowopacka jest znana na całym świecie z ich bogatego występowania.
Miejscowe osady młodszego paleozoiku są uzupełnione magmami z wulkanów, które były tu aktywne pod sam koniec paleozoiku, w okresie permu. Pozostawiły tu duże bryły ciemnych bazaltów, nazywanych melafirami i zawierających duże ilości tak zwanych kamieni półszlachetnych. Tutejsze chalcedony, agaty, jaspisy i inne kamienie szlachetne są poszukiwane i obrabiane już od kilkuset lat.
Obraz geologiczny ziemi nowopackiej uzupełniają młodsze, trzeciorzędowe formacje wulkaniczne, w większości zbudowane z bazaltu, wyraźnie wystające ponad okoliczny teren. Ogólny krajobraz został następnie ukształtowany przez czwartorzędowe wietrzenie, działanie wody, lodowców, człowieka i innych czynników.