Amonity PL

Amonity to wymarła, szeroko rozpowszechniona i wyłącznie morska podgromada głowonogów. Do ich dalekich krewnych należą np. ośmiornice, mątwy i łodziki. Pierwsi przedstawiciele pojawili się w starszym paleozoiku, a ostatnie gatunki wymarły niedługo po dinozaurach, na początku paleogenu. Niektóre z nich należały do największych znanych głowonogów, średnica ich zwiniętych muszli mogła sięgać nawet 3 m, ale znane są również amonity mniejsze niż 1 cm. Tworzyły one zewnętrzną twardą, zazwyczaj zwiniętą skorupę. Była ona gładka lub na różne sposoby żebrowana, miała wyrośla i kolce. Wewnątrz znajdowała się zwykle duża liczba komór oddzielonych przegrodami międzykomorowymi. Komory powstawały przez całe życie osobnika, który zawsze zamieszkiwał pierwszą (największą) komorę. Pozostałe były wypełnione gazem lub cieczą, których ilość amonit był w stanie kontrolować, a tym samym unosić się, opadać lub podnosić się w słupie wody. Samo ciało było podzielone na głowę, workowaty tułów i 10 ramion (macek), które otaczały otwór gębowy i służyły do poruszania się i łowienia pożywienia. Amonity miały doskonale rozwinięty wzrok i potrafiły doskonale i bardzo szybko pływać, więc były budzącymi strach drapieżnikami. Żywiły się rybami, skorupiakami i innymi mięczakami. Sądząc po śladach zębów i przegryzionych muszlach, jednak często same też były ofiarami rekinów i gadów morskich. Dlatego u wielu z nich rozwinęły się ochronne barwy skorupy. Dzięki szerokiemu rozpowszechnieniu i charakterystycznemu wyglądowi muszli obecnie doskonale służą do datowania geologicznego i określania wieku warstw skalnych.  

Skamieniałe amonity powszechnie występują w osadach czeskich niecek kredowych. W geoparku najczęściej można je znaleźć w okolicach Jičína i Turnova.